برای کاهش خطرات جیوه هنگام کار با آمالگام دندانی و به منظور محافظت از سلامت دندانپزشکان، پرسنل و بیماران، رعایت نکات ایمنی و بهداشتی ضروری است. در ادامه، مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه را بررسی می‌کنیم:
۱. استفاده از تهویه مناسب
– کار با آمالگام باید در محیطی با تهویه قوی انجام شود تا بخارات جیوه در فضا جمع نشود.
– استفاده از سیستم تهویه موضعی (Local Exhaust Ventilation) برای جمع‌آوری بخارات جیوه توصیه می‌شود.
۲. استفاده از کپسول‌های آماده آمالگام
– عدم استفاده از جیوه آزاد و استفاده از آمالگام‌های کپسولی که ترکیب دقیق و ایمن‌تری دارند، بهترین روش کاهش مواجهه است.
– پس از ترکیب، کپسول را بلافاصله ببندید و دور بیندازید.
۳. رعایت اصول ایمنی هنگام کار
– هنگام مخلوط کردن و استفاده از آمالگام، از دستکش نیتریلی یا لاتکسی مقاوم استفاده کنید.
– از ماسک مناسب (مانند ماسک N95 یا ماسک با فیلتر جیوه) برای جلوگیری از استنشاق بخارات جیوه استفاده کنید.
– از سیستم‌های ساکشن قوی (High-Volume Evacuation – HVE) در حین تراش و حذف آمالگام استفاده کنید
۴. اجتناب از تماس مستقیم با جیوه
– از لمس کردن مستقیم جیوه خودداری کنید.
– هرگز جیوه را روی دستکش یا سطوح کار نریزید.
– در صورت ریختن جیوه، به هیچ وجه از جاروبرقی یا دستمال معمولی برای تمیز کردن آن استفاده نکنید. به‌جای آن از کیت مخصوص پاک‌سازی جیوه استفاده کنید.
۵. مدیریت ایمن زباله‌های آمالگامی
– ضایعات آمالگام (پودر، تراشه، یا دندان‌های حاوی آمالگام) را در ظروف مخصوص و ضد نشت جمع‌آوری کرده و به مراکز بازیافت تحویل دهید.
– هرگز آمالگام یا جیوه را داخل فاضلاب یا سطل زباله معمولی نریزید.
۶. بررسی سلامت کارکنان
– افرادی که به‌طور مداوم با جیوه در تماس هستند، باید به‌صورت دوره‌ای سطح جیوه خون و ادرار خود را چک کنند.
– در صورت بروز علائم مسمومیت (مانند خستگی، سردرد، تحریک‌پذیری، یا مشکلات عصبی)، به پزشک مراجعه کنید.
۷. استفاده از تکنیک‌های مناسب هنگام حذف آمالگام قدیمی
– از تکنیک‌های ایمن حذف آمالگام مانند “Chunking Technique” که مانع تولید ذرات و بخارات جیوه می‌شود، استفاده کنید.
– از رابردم برای رعایت ایزولاسیون استفاده کنید تا از بلعیدن ذرات توسط بیمار جلوگیری شود.
۸. استفاده از سیستم‌های جداساز جیوه در کلینیک
– نصب سیستم‌های فیلتراسیون مخصوص در یونیت دندانپزشکی برای جداسازی جیوه از فاضلاب، به کاهش آلودگی محیط‌زیستی کمک می‌کند.
