ارتودنسی شفاف؛ درمانهای ارتودنسی ثابت به روش های مختلفی اجرا میشود که رایج ترین آن ارتودنسی با استفاده از براکت ها و سیم فلزی است.
عده ای از بیماران که کارهای اجرایی دارند یا مادلینگ کار میکنند یا مدام جلو دوربین هستند و یا به هر دلیل شخصی تمایل به گذاشتن سیم و براکت فلزی ندارند، درخواست ارتودنسی نامرئی یا ارتودنسی شفاف را میکنند.
ارتودنسی نامرئی به صورتی است که همان سیم و براکت های فلزی به جای اینکه روی سطح دندانها قرار بگیرد و در هنگام صحبت کردن یا لبخند زدن شما را نگران یا آشفته کند، در پشت دندانها قرار می‌گیرد و در هنگام صحبت کردن و خندیدن مشخص نیستند.
ارتودنسی شفاف (نامرئی) یا بیرنگ چیست؟
ارتودنسی شفاف یکی از انواع ارتودنسی ثابت است که در جهت درمان از براکت های بیرنگ و شفاف استفاده میشود به همین دلیل در بین مردم به ارتودنسی شفاف معروف است. در ارتودنسی شفاف یا ارتودنسی بی رنگ، براکت‌های شیشه‌ای یا بی رنگ روی سطح دندان چسبانده میشود و سیم متصل به آنها هم می‌تواند فلزی هم به رنگ سفید باشد که بسته به نوع درمان و نظرمتخصص ارتودنسی انتخاب و انجام میگردد.
یکی از معایب این درمان ارتودنسی این است که براکت های متصل به دندانها بسیار حساس و شکننده هستند و مراقبت بسیار ایده الی را میطلبد و نیز سیم سفید رنگ آن نیز در صورت فشار یا برخورد شدید و محکم با مسواک یا قاشق غذاخوری احتمال پریده شدن رنگ سفید سیم و بیرون زدگی رنگ فلزی را دارد.
ارتودنسی نامرئی چیست؟
ارتودنسی نامرئی (invisalign orthodontics)، یکی از جدیدترین روش‌ها برای مرتب و منظم کردن دندان‌های نامنظم است. در این روش، به جای سیم‌های فلزی سنتی از بریس‌های بیرنگ استفاده میشود. این بریس‌ها ظاهری کاملاً شفاف داشته و به همین دلیل به حالت نامرئی هستند و به راحتی دیده نمی‌شوند. در سال‌های گذشته و قبل از ساخته شدن این بریس‌ها، بسیاری از افراد به دلیل ظاهر نه چندان خوشایند سیم‌های ارتودنسی، از انجام این کار صرف نظر می‌کردند.
اما ارتودنسی نامرئی مشکل این افراد را حل کرده است؛ به‌خصوص افرادی که بیشتر در اجتماع بوده و با مردم ارتباط بیشتری دارند، از این روش استفاده میکنند. این نوع ارتودنسی کمک کرده است افرادی که می‌خواهند این کار را انجام دهند، بدون خجالت و به راحتی بخندند و حرف بزنند.
ارتودنسی نامرئی با الاینرها چیست؟
ارتودنسی بی رنگ با الاینرها بدین شکل است که قالب‌های متعددی به صورت ماهانه توسط متخصص گرفته میشود که بسته به نوع طرح درمان و نوع به‌هم‌ریختگی‌های دندانی بیمار تعداد قالب‌ها و مدت زمان درمان تعیین میشود.
این الاینرهای ارتودنسی یا اصطلاحا ارتودنسی با پلاک‌های شفاف، در واقع از جنس پلاستیک شفافی هستند که تماما به کنترل و نگهداری بیمار بستگی دارد.
پلاک ها در ارتودنسی نامرئی و بی رنگ پلاستیکی هنگام غذا خوردن یا در مواقع اضطراری می‌تواند از دهان خارج شود و پس از انجام این امور مجدد داخل دهان گذاشته شود ولی همین جابه‌جایی دقت بسیار زیادی در مصرف به موقع توسط بیمار را میطلبد. اگر بیمار درست استفاده نکند یا مدت زمان زیادی از دهان خارج کند، روند درمان به‌هم‌می‌ریزد، طولانی تر میشود، و این امر مجددا هزینه اضافه و هزینه بالایی را برای بیمار به وجود میاورد. چون در صورت عدم استفاده دقیق و درست روابط دندانی مرتبا تغییر میکند و پلاک قبلی روی دندانها نمی‌نشیند و باید مجدد ساخته شود و هر بار هزینه مجدد و اضافه برای بیمار خواهد داشت.
اگر پلاک‌های ارتودنسی الاینر ها یا ارتودنسی با پلاک شفاف، به هر دلیلی، تحت حرارت زیاد یا فشار زیاد قرار بگیرند، بلا استفاده میشوند و باید مجدد ساخته شود و هزینه مجدد در پی دارد.
بزرگترین مزیت استفاده از ارتودنسی با الاینر ها یا ارتودنسی با پلاک شفاف این است که چیزی به دندانها نمیچسبد و دیده نمی‌شوند.
مزایا و معایب ارتودنسی شفاف (نامرئی)
بزرگترین عیبی که برای ارتودنسی نامرئی می‌توان برشمرد، این است که در فک بالا به دلیل قرار گرفتن پشت دندانها کنار کام، در فک پایین به دلیل قرار گرفتن پشت دندانها کنار زبان، مرتبا زبان به آنها گیر میکند و دچار زخم و آفت میشود؛ چون به هر حال یک شی خارجی داخل دهان قرار گرفته و تا فضای دهان و زبان به آنها عادت کند، ممکن است چند ماهی برای شما آزار دهنده باشد.
البته که این عارضه زندگی شما را مختل نمیکند.یا ممکن است بیمار دسترسی مناسب به آن ناحیه نداشته باشد و چون پشت دندانها قرار دارد نتواند بهداشت خوبی را در ان ناحیه رعایت کند بنابراین سریعا پلاک و جرم تشکیل شده و لثه را ملتهب میکند.
هنگام استفاده از نخ دندان نیز بیمار چون ناحیه پشت دندان را به خوبی نمی‌بیند رعایت بهداشت و استفاده از نخ دندان برایش سخت‌تر میشود. یا ممکن است هنگام ادای کلمات سین و شین را به خوبی تلفظ نکنید که این امر نیز زندگی شما را به مخاطره نمی‌اندازد و همه چیز قابل کنترل است و فضای دهان با کار گذاشتن ارتودنسی نامرئی، کم کم به آنها عادت میکند.
معایب ارتودنسی نامرئی
یکی از معایب ارتودنسی نامرئی این است که هزینه زیادی دارد. همچنین فرایندهای لابراتواری این نوع درمان بسیار پیچیده بوده و قیمت بالایی دارد. اگر بخواهیم یک کار متوسط را در خارج از ایران بسازیم، هزینه ساخت لابراتواری آن نزدیک به ۱۶۰۰ دلار است. البته در داخل ایران می‌توان کلیر الاینرها را با هزینه کمتری نیز ساخت. اما با این حال باز هم تقریباً قیمت بالایی دارند.
این موضوع به این دلیل است که دستگاه‌های اسکنر، پرینتر سه‌بعدی و مواد مصرفی آن بسیار گران‌قیمت هستند. حال حق‌الزحمه پزشک را هم باید به آن اضافه کرد. از دیگر معایب ارتودنسی نامرئی، طولانی بودن پروسه ساخت آن بوده که در خارج از کشور حدود دو ماه و در داخل ایران، قدری کمتر است. این موضوع به دلیل حساسیت‌های تکنیکی مربوط به این روش است. همچنین پلاک‌های شفاف در عین حال که توان انجام بعضی از حرکات دندان را دارند، اما برخی دیگر از حرکات را نمی‌توانند به درستی انجام دهند.
به طور مثال بعضی از دندانها مانند دندان نیش که دارای چرخشی با سطح گرد هستند، به راحتی با این روش اصلاح نمی‌شوند. البته اخیرا پزشکان راه حلی برای این مشکل پیدا کرده‌اند و با استفاده از کامپوزیت‌های همرنگ دندان، نقاط برجسته کوچکی روی دندان ایجاد میکنند؛ به این برجستگی‌ها اتچمنت می‌گویند. البته برخی از شرکت‌ها نیز به جای اتچمنت، بر روی پلاک برجستگی‌هایی ایجاد میکنند که توان دندان را بیشتر خواهند کرد. ارتودنسی نامرئی کاملاً به نحوه استفاده بیمار از آن بستگی دارد.
در صورت عدم استفاده منظم و کافی بیمار از ارتودنسی، احتمال به هم خوردن مراحل درمان و قابل استفاده نبودن توالی پلاک‌ها وجود دارد. همچنین برای گرفتن نتیجه کافی، باید تمامی مراحل به درستی انجام شوند. در بعضی از افراد ممکن است در ادامه کار، نیاز به قالب‌گیری و انجام یک سری فرایندهای نرم‌افزاری و لابراتواری باشد. اما به دلیل داشتن هزینه اضافی، بعضی از بیماران از انجام آنها خودداری میکنند.
همچنین پیش‌‌بینی‌های الگوریتم‌های نرم‌افزار، برای همه یکسان نیست. بعضی از حرکات دندانی در برخی افراد به دلیل تفاوت‌های فیزیولوژیکی بدن افراد، به درستی انجام نمی‌گیرد؛ بنابراین احتمال ایجاد اختلال در درمان وجود خواهد داشت. از دیگر معایب این روش این است که با توجه به جدید بودن آن، هنوز مطالعات و نتیجه‌گیری‌های بلندمدتی در مورد آن صورت نگرفته و احتمال آسیب دیدن دندانها به دلیل استفاده از پلاک‌های الاینر وجود دارد.
