تشخیص بیماری ها معمولا با مشاهده علائم بیماری و همچنین انجام معاینات فیزیکی که توسط پزشکان انجام می گیرد امکان پذیر است. اما در برخی موارد نمی توان تنها با تکیه بر عوامل ظاهری تشخیص قطعی داد. در چنین مواقعی پزشک از روش های تکمیلی دیگری مانند رادیوگرافی، آزمایش خون و … برای تشخیص نهایی استفاده می کند.
برای انتخاب روش صحیح درمان و دستیابی به نتیجه موردنظر، باید تشخیص بیماری به درستی انجام بگیرد که این مهم در مورد بیماری های دهان و دندان نیز صادق است. در این راستا استفاده از رادیوگرافی برای تشخیص بیماری های دهان و دندان نقش بسیار مهمی دارد که قصد داریم در این مقاله به آن بپردازیم.
رادیوگرافی دندان چیست؟
رادیوگرافی در حالت کلی در علم پزشکی فرایند مهمی است که می تواند علاوه بر کاهش هزینه های درمان، به تشخیص به موقع و درمان بیماری ها نیز کمک نماید. رادیوگرافی در حقیقت روش های خاصی از تصویربرداری است که توسط اشعه های گاما و x انجام می گیرد. از رادیوگرافی برای تهیه تصویری دقیق از اندام های داخلی بدن استفاده می شود که قابل رویت با چشم نیستند. از رادیوگرافی می توان برای تهیه تصویر همه قسمت های بدن مانند دهان و دندان استفاده کرد.
فیلم رادیوگرافی دندان چیست؟
تصویری که در رادیوگرافی از اندام ها تهیه می شود بر روی فیلم رادیوگرافی ظهور و چاپ می گردد تا پزشک بر اساس آن در مورد روش درمان بیماری تصمیم گیری نماید. فیلم رادیولوژی دارای دو بخش می باشد که عبارتند از:
امولسیون
امولسیون بخشی از فیلم رادیوگرافی است که به دلیل حساسیت به اشعه x و نور می تواند تصاویر را در خود ثبت نماید. امولسیون خود نیز دارای دو بخش اصلی به شرح زیر می باشد:
ذرات هالید نقره که به نور مرئی و همچنین اشعه x حساس هستند.
ماتریکسی حامل که حاوی کریستال های معلق می باشد.
پایه و یا بیس
پایه فیلم رادیوگرافی که با استفاده از امولسیون پوشانده می شود، از ماده ای پلاستیکی تهیه می شود. کارایی اصلی بیس، حمایت و پشتیبانی از امولسیون است که در فیلم های اشعه ایکس آن را از جنس پلی استر پلی اتیلن می سازند تا فیلم انعطاف پذیری لازم را به دست آورد. البته بهتر است اشاره کنیم که پایه فیلم رادیوگرافی باید از موادی ساخته شود که در برابر محلول های ثبوت و ظهور مقاوم باشد.
انواع رادیوگرافی دندان
در رادیوگرافی از یک دوربین حرفه ای استفاده می گردد که برای عکس برداری از دندان ها آن را به پرتوهای x مجهز نموده اند. به این وسیله دندانپزشک می تواند دندان بیمار را به همراه جزئیات آن در مانیتور ببیند و سلامتی دندان را بررسی نماید.
البته رادیوگرافی دندانپزشکی انواع مختلفی دارد که دندانپزشک با توجه به وضعیت عمومی بیمار، سن وی، شرایط و خصوصیات فیزیکی بدن و نیز سوابق بیماری ای که دارد، یکی را انتخاب می نماید. رادیوگرافی جایگاه ویژه ای در درمان بیماری های دهان و دندان دارد. تشخیص صحیح و به موقع ناهنجاری های دهان و دندان تنها با استفاده از رادیوگرافی امکان پذیر خواهد بود.
رادیوگرافی دهان و دندان را می توان به صورت داخل دهانی و خارج دهانی انجام داد که در ادامه مستقلا به هر دو مورد اشاره می کنیم:
- رادیوگرافی داخل دهانی و کاربردهای آن
رادیوگرافی داخل دهانی نوع پرکاربرد رادیوگرافی است که دندانپزشکان بیشتر از آن استفاده می کنند. در این نوع از رادیوگرافی عکس های با کیفیت تری از دندان ها تهیه می شود که جزئیات دندان ها را نیز در بر دارد. اصلی ترین کاربرد این نوع رادیوگرافی را می توان در موارد زیر خلاصه نمود:
- برای شناسایی پوسیدگی ها
- بررسی ریشه دندان از لحاظ پوسیدگی
- بررسی دندان های در حال رشد از لحاظ سلامت شان
- کنترل و بررسی سلامتی بخش های استخوانی اطراف دندان
امروزه رادیوگرافی داخل دهانی را می توان به روش های مختلفی انجام داد. البته لازم به ذکر است که همه این روش ها حداقل خطر را به دلیل استفاده از اشعه x برای بدن دارند.
